BDO beboet voor examenfraude
Onze toetsexperts tippenš”
Gisteren berichtte de Autoriteit Financiƫle Markten (AFM) dat BDO Audit & Assurance B.V. - als laatste - een aanmerkelijke
boete heeft gekregen voor de examenfraude gepleegd door haar
medewerkers. Het gaat hier om negen verschillende toetsen en om
verschillend wangedrag. Het is interessant om het boetebesluit te
bestuderen.
Wat valt op:
1. Beter geen toetsing, dan wel toetsing?
Bij
het vaststellen van de hoogte van de boete heeft de AFM met meerdere
factoren rekening gehouden. Een van de redenen om de boete te verlagen,
is dat de AFM constateert dat de meeste van de onderdelen van het
opleidings- en trainingsprogramma sowieso niet met een toets worden
afgesloten.
Analyse:
Dat
dit niet gebeurt, komt in de praktijk natuurlijk vaker voor. De
gedachte is dat iemand in de praktijk moet laten zien iets geleerd te
hebben. Als een medewerker iets niet kan - ondanks de opleiding - dan
valt dit hier op. Waartoe diverse kwaliteitsinstrumenten kunnen worden
ingezet.
Ook in het boetebesluit wordt dit door BDO en de Autoriteit Financiƫle Markten benoemd, respectievelijk geconstateerd. Zie voor het boetebesluit dit document (pdf). Toetsing speelt slechts een ondergeschikte rol in het opleidingsprogramma.
Het is maar de vraag of dit echt werkt. Het eist wel iets van de organisatie. Op welke wijze tonen medewerkers dan aan wat ze geleerd hebben. Dat ze (op dit punt) vakbekwaam zijn? Heeft een leidinggevende bijvoorbeeld hier zicht op? Gebeurt dit tijdens de standaard functioneringsgesprekken? Is geen nieuws, goed nieuws (lees: geen klachten van een cliƫnt)?
Was het maar
zo. Zo zien we veel trainingen AI-literacy langskomen. Het is echter
maar de vraag of beroepbeoefenaren dit na het volgen zijn. Vaak zijn
deze trainingen online en kennen ze geen aanwezigheidsplicht. De
uitvalpercentages lijken enorm te zijn. Professionals kunnen toetsen wat
kinderachtig vinden, maar met bijvoorbeeld een CGI of een
portfolio-assessment, kan veel ondervangen worden. Het haalt de
vrijblijvendheid weg?
2. Toetsing? Dan goed beleid en heldere procedures
Wordt
er al wel getoetst? Het boetebesluit laat in dat geval goed zien wat de
waarde dan is van een goed toetsbeleid en van heldere procedures die
uitgevoerd worden. Bijvoorbeeld om examenfraude te voorkomen.
De
AFM verwijt BDO expliciet dat dit destijds niet op orde was (zie o.a.
bladzijde 5 van het boetebesluit). Een OOB-accountantsorganisatie past
dit niet.
3. Fraude als indicatie van matige toetsing
Opvallend tot slot is dat ook hier fraude is gepleegd bij een aantal externe toetsen. Bijvoorbeeld bij kennistoetsen van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA), een externe toets van de SRA Accountantskantoren en een toets van de NOREA, de beroepsorganisatie van IT-auditors.
Deze
fraude laat dus misschien ook wel zien dat de toetsvorm niet (meer) valide
en betrouwbaar is. Hopelijk heeft dit de aandacht van de sector? Of
zoals Dawson stelt: validity matters more than cheating.
BDO beboet voor examenfraude
Nieuwsbericht (18 december 2025)
Vindplaats: https://www.afm.nl/nl-nl/sector/actueel/2025/dec/mr-bdo-boete
